Sağlık

İdrar Rengi Nelerin Belirtisi Olabilir, Sağlıklı İdrar Rengi Nasıl Olmalıdır?

İdrar Rengi Nelerin Belirtisi Olabilir, Sağlıklı İdrar Rengi Nasıl Olmalıdır?

Başlıklar

İdrar, vücutta bulunan atıkların dışarı atılmasında önemli rol oynamaktadır. Böbrek tarafından süzülen fazla su ve suda çözünebilen bazı maddeler idrar yoluyla atılır. Böylece vücutta birikebilen zararlı maddeler ve toksinler, idrar sayesinde vücuttan uzaklaştırılmaktadır. Kanı filtre eden böbrekler, idrar üretiminden sorumlu olan organlardır. Ayrıca böbrekler sayesinde şeker, su, vitaminler, aminoasitler ve diğer bazı önemli maddelerin kan dolaşımına geri dönmesini sağlarlar. İdrarda bulunan koku ve idrar renginin değişmesi, yiyeceklerin dokunması gibi basit bir durumun göstergesi olabileceği gibi, kanser ve enfeksiyon gibi tehlikeli hastalıkların da habercisi olabilir. İdrar rengi, genel olarak vücuttaki bir sorunun göstergesi olabilmektedir.

Sağlıklı İdrar Rengi Nasıl Olmalıdır?

İdrara sarı rengini veren pigment, ürokrom olarak adlandırılmaktadır. İdrar rengi genellikle idrarın yoğunluğuna bağlı olarak, bazen koyu sarı bazen de açık sarı olabilir. İdrarın koyu sarı renk olması, fazla sıvı tüketilmediğinin bir göstergesidir. Açık sarı ise çok sıvı tüketildiğini veya idrar söktürücü ilaç kullanıldığını gösterir. Bazı ilaçlar idrarın mavi veya yeşil tonlarında olmasına, havuç turuncu, vitaminler sarı ve porfiri adı verilen hastalık ise şarap renginde olmasına yol açabilir. Kırmızı renkli idrar, genellikle idrarda kan olduğunun göstergesidir. Bu tür durumlarda panik yapmadan önce, çok az miktar kanın bile idrar rengini değiştireceğini bilmeniz gerekir. İdrarda bulunan kan, enfeksiyon veya kanser gibi önemli hastalıkların göstergesi de olabilir. Bundan dolayı kırmızı renkli idrar görülürse, hemen bir üroloğa görünmek gerekir. Sağlıklı idrar rengi, orta açıklıkta sarı olmalıdır.

İdrar Renkleri

İdrar Renkleri ve Nedenleri

Yeşil veya Mavi Renkli İdrar: Bu renklerdeki idrara aşağıdaki faktörler neden olabilir;

  • Bazı besinlerde bulunan boyalar yeşil idrara neden olabilmektedir. Mesane ve böbrek işlevlerini test etmek için kullanılan bazı boyalar da idrarın mavi renkli olmasına yol açabilir.
  • Propofol, Amitriptilin ve Indometazin gibi etken maddeleri ilaçlar, idrarın yeşil veya mavi renkli olmasına neden olabilir.
  • Kalıtsal ve nadir görülen bir hastalık olan Hiperkalsemi, özellikle çocuklarda idrarın mavi renkli olmasına neden olabilir. Bundan dolayı Hiperkalsemi hastalığının diğer adı “mavi bebek bezi sendromu” dur.
  • Pseudomonas adı verilen bakteriler de, idrarın yeşil renkte olmasına neden olabilir.

Koyu Kahverengi İdrar: Bu renk idrara neden olan etkenler ise şunlardır;

  • Baklagillerin aşırı miktarda tüketilmesi, öd ağacı veya ravent gibi besinlerin tüketilmesi koyu kahverengi idrara neden olabilir.
  • Klorokin ve primakin gibi sıtma ilaçları, metronidazol ve nitrofurantoin gibi antibiyotikler, sinameki ve akdiken içeren müshil ilaçları ile methocarbamol bulunan kas gevşetici ilaçlar koyu kahverengi idrara neden olur.
  • Bazı böbrek ve karaciğer rahatsızlıkları ile idrar yolu enfeksiyonları, idrar renginin koyulaşmasına neden olur. Böbrek taşları ve idrar yolu enfeksiyonları, idrar renginin bulanık veya bulutlu görünmesine de yol açabilir.

Turuncu İdrar: İdrarın turuncu bir renkte olmasına neden olan bazı ilaçlar mevcuttur. İdrar yolu hastalıklarının tedavisi için kullanılan laktasif tarzı ilaçlar, bu ilaçlar arasında sayılabilir. Turuncu renkli idrar, bilhassa safra kanalı ve karaciğer ile ilgili bir sorunun olduğuna işarettir. İdrarın turuncu olmasının bir başka nedeni, vücudun susuz kalması ve bunun sonucu olarak idrarda yoğunluğun meydana gelmesidir. İlaçlar, bazı vitamin çeşitleri ve havuç suyu da idrarın turuncu renkte olmasının nedenleri arasındadır.

İdrar rengindeki değişiklikler, hem gözle görülebilen hem de laboratuvar ortamında tespit edilebilen bir vakadır. İdrarda meydana gelen değişimler sadece renk olarak değil, koku ve idrar sıklığı şeklinde de ortaya çıkabilir. İdrar, kişinin hangi besini ne kadar tükettiği ya da hangi hastalıklara sahip olduğu hakkında ipuçları verebilir.  İdrar testi veya idrar analizi, eski dönemlerden beri vücuttaki hastalıkların ve sorunların teşhis edilmesi için kullanılan yöntemlerdir. Vücuda giren bakteri, fazla şeker, mantar ve protein türündeki maddeler idrar tarafından dışarıya atılır.


İdrar rengindeki değişiklikler, kanserin evresine bağlı olarak da meydana gelebilir. İdrarda tetkikler sonucu ortaya çıkan ya da gözle görülebilen kanama ve idrar renginde meydana gelen değişiklikler ile aşağıdaki durumlar yaşanabilir;

  • Böbrek bölgesinde kitle oluşumu ve ağrı
  • Yorgunluk ve halsizlik hissi
  • Yüksek ateş
  • İştahsızlık ve kilo kaybı
  • Karaciğer fonksiyon bozukluğu
  • Kansızlık (anemi)
  • Bacak bölgelerinde şişlik
  • Çarpıntı
  • Nefes darlığı ve öksürük
  • Baş ve kemik ağrısı
  • Kanlı balgam çıkarma
  • Şuur kaybı

Suda çözünebilen riboflavin ile B2 vitamini içeren vitamin takviyeleri, idrar renginin sarı olmasına yol açar. Riboflavinin kendi rengi de sarıdır ve aşırı kullanılması sonucu idrarın rengini değiştirir. Her ne kadar sağlıklı olsa da, aşırı vitamin takviyeleri hipervitaminozis riski taşımaktadır. İdrar rengi çok açık ise, bu durum fazla sıvı tüketildiğinin göstergesidir. Buna rağmen karaciğer sirozu ve hepatit gibi karaciğer rahatsızlıklarında da idrar renginin çok açık olması muhtemeldir. Bunların dışında, gebelikte de çok açık renkli idrar olur. Çok sıvı tüketilmesiyle oluşan açık renk idrar, hepatit, karaciğer ve diyabetin de habercisi olabilir. Genellikle basit nedenlerden dolayı idrar rengi değişebilir. Bu yüzden hemen paniğe kapılmaya gerek yoktur.

Eğer herhangi bir rahatsızlığınız olduğundan şüphe ediyorsanız ve idrar renginizde de değişiklik olduysa, hastalığın teşhis edilmesi bakımından idrar testi yaptırmanız faydalı olacaktır. Şayet idrarınız pembe veya kırmızı renkte ise, bu durumda da panik yapmanıza gerek yoktur. Çünkü bu renk idrarın nedeni, genellikle pancar, patlıcan ya da böğürtlen gibi gıdalardır. Bunların dışında antibiyotik kullanımı ve idrarda kan olması gibi durumlar da idrarın rengini pembe veya kırmızı yapabilir. İdrar yolu enfeksiyonları, böbreklerde oluşan taşlar, prostat ve tümörler de idrarın bu renklerde olmasına yol açabilir.

İlgili yazılar

Yorumlar - Yorum yapmak için tiklayin

YORUM BIRAKIN