Eğitim

Bilgi Nedir, Çeşitleri Nelerdir?

Bilgi Nedir, Çeşitleri Nelerdir?

Bilgi Nedir?

Obje ile süje arasında var olan ilişkilere bilgi denir. Obje bilinmekte olan varlıktır, süje ise insandır. İnsanların bir şeyin farkına varması, onu anlaması ve tanıması sonucunda ortaya çıkmış olan ürünlere bilgi adı verilir.

Bilgi Çeşitleri Nelerdir?

Gündelik Olan Bilgiler

İnsanların günlük yaşamlarında var olan olaylardan ce tecrübelerden ortaya çıkan bilgilerdir. Örneğin; başı ağrıyan bir insanın nane yağı kullanarak baş ağrısını geçirmesi ile ortaya çıkan bilgidir. Gündelik bilgilerin bazı detayları bulunur. Bunlar;

  • Gündelik bilginin düzeni bulunmaz.
  • Gündelik bilgi kişilere özeldir
  • Gündelik bilginin genel anlamda geçerlilikleri bulunmaz.
  • Gündelik bilgilerin doğruluğu hakkında kesinlik yoktur.

Teknik Olan Bilgiler

İnsanların günlük yaşamlarının daha kolay ve basit hale gelmesi amacı ile öğrendikleri araç ve gereçler ile alakalı olan bilgilerdir. Teknik bilgi 2 türlüdür.

  1. Bilimsel olan teknik bilgi; bilimsel açıdan verilere dayanan ve bunlar ile araç ve gereçlerin kullanımı ile alakalı bilgilere ulaşılan bilgilerdir.
  2. Gündelik bilgiler yardımı ile teknik bilgi; gündelik yaşamdaki tecrübelere dayanan ve bunlar ile araç ve gereçlerin kullanımı ile alakalı bilgilere ulaşılan bilgilerdir.

Sanat ile Alakalı Olan Bilgiler

İnsanların yaşamında var olan nesneler ve olaylar ile alakalı heyecanlarını, üzüntülerini, duygularını farklı şekiller ile ifade etmesi ile ortaya çıkan bilgilerdir. Müzik, resim gibi sanat dalları bu bilgilere örnek gösterilebilir.

bilgi

Din ile Alakalı Olan Bilgiler

Allah’ın aracılar ile gönderdikleri yasakları ve emirleri içeren bilgilerdir. Dini açıdan var olan bilgilere insanlar karşı gelmez ve iman gücü ile inanır.

Bilimsel Olan Bilgiler

Akıl kullanma ve bilimsel açıdan var olan yöntemler ile varlıklar hakkında ortaya çıkan bilgilerdir. Bilimler 3 ayrı grup içinde incelenir. Bunlar;

  • İnsan bilimi, sosyoloji, psikoloji ve antropoloji
  • Doğa bilimi, kimya astronomi ve fizik
  • Formel bilimi, matematik ve mantık

Özellikleri içinde;

  • Bilimsel bilgi, ilerlemesi olan bilgidir
  • Bilimsel bilgi, yığılan bilgilerden oluşur.
  • Bilimsel bilgi, ortaya hayret, heyecan ve merak çıkartır.
  • Bilimsel bilgi, mantığa ve akla dayanmakta olan bilgidir.
  • Bilimsel bilgi, akılsal olan bilgilerden oluşur.
  • Bilimsel bilgi, evrenseldir.
  • Bilimsel bilgi, insanlara göre değişkenlik göstermez, herkes için aynı olan detayları içerir.
  • Bilimsel bilgi, nesneldir.
  • Bilimsel bilgi, ırktan ırka göre değişkenlik göstermez, her topluluk için aynıdır.

Felsefe ile Alakalı Olan Bilgiler

İyi şekilde temelleştirilmiş olan, ön yargısız, tutarlı ve güvenli olan bilgilerdir. Özellikleri içinde;

  • Felsefi bilgi; birleştirilmiş bilgidir.
  • Felsefi bilgi; ön yargısız ve düzenli olan bilgidir.
  • Felsefi bilgi de filozofların kişilikleri önem taşır.
  • Felsefi bilgi de her sıkıntı süzgeçten geçirilir.

Akımlara Göre Bilgiler

İçkin İdealizm

George Berkeley bu akımın temsilcisidir, 1685 ile 1753 yılları arasında yaşamıştır. Bilgi, zihinden bağımsız şekilde gelişmekte olan gerçeklikten oluşmaz. İnsanların kendilerinin zihinsel süreçlerinden ve zihin durumundaki içeriklerinden oluşur. Bu akıma göre bilgilerin tek kaynağı akıldır. Algılar ise zihinde mevcut olan idelerden oluşmalıdır.

Pozitivizm

Bu akımda bilgi için çizilen sınırlar duygusallığın ötesinde var olan bir dünyayı kapsamamaktadır. Deneyler ile elde edilmiş olan veriler ve akıl yürütme ile ortaya çıkan bilgiler bu akım için geçerlidir.

Rasyonalizm

Bu akımda bilginin temel kaynağı akıldan geçer. Neyin bilinip neyin bilinmeyeceğin kıstası tamamen akıldan geçmektedir. Bu akımda doğuştan itibaren günümüze kadar gelen bilgiler kabul görür.

Emprisizm

Bu akıma göre bilgi tamamen tecrübeden oluşur, duygular ile elde edilen deneyimlerdir. Doğuştan ve metafizik ile elde edilmiş olan bilgi gerçek bilgiyi oluşturmaz.

Transendantal İdealizm

Bu akıma göre bilgi deney ile başlamakta ama deney ile sonuçlanmamaktadır. Bilgi, o andaki olaylara göre ortaya çıkan sonuçlar ile sınırlı kalmaktadır.

Entüisyonizm

Bu akımda bilginin sınırı tamamen sezgiler ile belirlenmektedir. Doğuştan gelen ve metafizik ile ortaya çıkmış olan bilgiler bu akım içinde kabul görür.

Sensualizm

Bu akımda duyum savunulur, inşalardaki ve yaşamdaki tüm hallerin duyumdan kaynaklandığı savunulmaktadır. İnşaların dış dünya ile alakalı olan ilişkilerinde, sadece uyaranların alınması ve bu uyaranlara karşı duyular ile verilecek olan yanıtların olması gerekir. Bilgi dışarıdan gelecek olan şeylere karşı edilgen bir biçimde alınmasından oluşur. Düşünmek duyum içindeki bir etkinliktir.

Pragmatizm

Bu akımda bilginin niteliğini sonuçları ve var olan işlevi belirlemektedir. Bilgi verdiği yarara göre sınırını belirler, doğru bilgilerin kaynağı tamamen verdiği yarar ile alakalıdır. Bilgi işe yaradığı sürece istenilmekte ve aranmakta olan bir etkinliktir.

İlgili yazılar

Yorumlar - Yorum yapmak için tiklayin

YORUM BIRAKIN