Zülfü Livaneli Kimdir, Eserleri Nelerdir? Zülfü Livaneli’nin Hayatı

20 Haziran 1946’da Konya’nın Ilgın ilçesinde doğan Livaneli’nin tam adı, Ömer Zülfü Livanelioğlu’dur. Senarist, müzisyen, yönetmen, politikacı ve yazar kimliğiyle tanıdığımız Livaneli’nin büyük babası Ömer Efendi, 93 Harbi’nde Artvin’in Rus ve Ermeni işgaline maruz kalması nedeniyle Erzurum’a gelmiş ve Ahmet Muhtar Paşa’nın ordusuna katılmıştır. Mülazım olarak Harput Redif Taburuna atanan Ömer Efendi, taburda çıkan bir çatışmada şehit edilmiştir. Aynı dönemlerde oğlu Zülfü Efendi ise, ülkenin muhtelif yerlerinde sorgu hakimi olarak görev yapıyordu. Soyadı Kanunu çıkınca, babasının geldiği yeri düşünerek Livanelioğlu soyadını almıştır. Zülfü Efendi’nin üç oğlundan biri olan Mustafa Bey de Zülfü Livaneli’nin babasıdır.

Zülfü Livaneli’nin Hayatı ve Kariyeri

Amerika Fairfax Konservatuarı’ndan mezun olan Livaneli, bağlama çalmayı teyzesinin eşi olan Turhan Bey’den öğrendiği zaman, eniştesinin kendisine yaşamını değiştirecek bir değer bıraktığından habersizdi. Livaneli, yapmış olduğu müzikle gerek ulusal ve gerekse uluslararası olarak birçok ödül aldı ve onun eserleri Leman Sam, Joan Baez, Maria del Mar Bonet, Maria Farantouri gibi sanatçılar tarafından yorumlandı. Sanat, politika ve kültür alanlarında Türkiye’nin önemli bir ismi olan Livaneli, sanat yaşamı süresince yaklaşık 300 besteye ve 30 film müziğine imza attı. Sürgüne gittiği İsveç’te bulaşıkçılık gibi muhtelif işlerde de çalışan sanatçının en büyük hayali, Türkan Şoray ile tanışmak ve kendisi gibi Türkiye’de suçlu görülen kişilerin gittiği İsveç’te ünlü gazeteci, şair ve yazarlarla karşılaşmaktı.

Zülfü Livaneli, uzun metrajlı dört film yönetmiştir; Şahmaran, Yer Demir Gök Bakır, Veda ve Sis. Valencia Film Festivali’nde Altın Palmiyeye layık görülen sanatçı, 1989 yılında Fransa’da Altın Antigone ödülünü kazanmıştır. Ayrıca Livaneli’nin Sis adlı filmi, Avrupa’nın en iyi film ödülüne aday gösterilmiştir. Amerika, Almanya, Fransa, Türkiye ve Japonya’da gösterilen filmleri, WDR, BBC, Kanada, Japonya ve İspanya gibi birçok televizyon şirketine satılmıştır. Livaneli, 1986 yılında Cengiz Aytmatov’un daveti ile Yaşar Kemal, Federico Major, Arthur Miller ve daha birçok ünlülerin katıldığı Kırgızistan Issyk-Kul forumunda katılmıştır. Livaneli, bunların dışında Vanessa Redgrave, Jack Lang, Elia Kazan, Mikis Theodorakis ve Arthur Miller gibi ünlülerle birlikte dünya sanatlarının gelişmesi, dünya kültürünün ilerlemesi amacıyla çalışmalar yapmıştır.

UNESCO tarafından Paris’te (1996) kendisine büyükelçilik verilen Livaneli, 1978’de yaptığı “Nazım Türküsü” isimli albümünde Nazım Hikmet’in eserlerinden bestelediği şarkılarını bir araya getirdi. Tüm bu özellikleriyle de hem ulusal hem de uluslararası kültür çevrelerinde tanınan ve saygı gören bir isim haline geldi. Zülfü Livaneli’nin eşi Ülker Hanım’dan Aylin adlı bir kızı vardır ve Aylin’de eğitiminden sonra babası gibi müzikle ilgilenerek 5 albüm çıkarmıştır. Bu albümlerin ardından müziğe bir süre ara veren Aylin Livaneli, ekonomi eğitimi almak için yurt dışına gitmiştir. Müzik albümü dışında 3 tane de kitabı bulunan Aylin Livaneli vejetaryendir. Zülfü Livaneli’nin, Ankara hipodrom meydanında 19 Mayıs 1997 tarihinde verdiği konsere yaklaşık 500 bin kişi katılmış ve bu konseriyle Türkiye’nin en büyük konserini gerçekleştiren sanatçı unvanını elde etmiştir.

Zülfü Livaneli’nin Siyasi Kariyeri

1994 yerel seçimlerinde, SHP partisinden İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na aday olan Livaneli, ANAP adayı İlhan Keseci, DYP adayı Bedrettin Dalan ve Refah Partisi adayı Tayyip Erdoğan’ın olduğu seçimlerde oyların %20,30’unu aldı ve üçüncü sırada seçimi tamamladı. Livaneli’nin katıldığı bu seçimlerde %25,19 oranında oy alan Erdoğan, Belediye Başkanı seçildi. Siyasetten kopmayan Zülfü Livaneli, 2002 seçimlerinde CHP partisinden İstanbul milletvekili seçildi, ancak partinin olağanüstü kurultayında yeterli sayıda imza alamadığı için genel başkan adayı olamadı. Bu gelişmenin ardından partiyi ağır bir dille eleştirdi ve istifasını verdi. Livaneli’nin yaptığı istifa konuşması ise şöyleydi;

“Atatürk’ün çağdaş, laik, halkçı, devrimci ve reformcu çizgisini bulunduğumuz yüzyıla taşıyamayan CHP, ülkemizi içinden çıkılması zor bir siyasi kaosa sürüklemiştir. Bu büyük siyasi ve tarihsel kaymayı önleyebilmek, aynı zamanda CHP’yi reformcu ve özündeki devrimci ilkelere yeniden kavuşturabilmek adına, parti içerisinde her şekilde büyük gayret gösterdim. Bunlara rağmen, ne yazık ki çabalarım da diğerleri gibi bir sonuca varamadı. Parti içinde var olan muhalif kişi ve fikirleri yok etme alışkanlığı, yapılan kurultaydan sonra da maalesef devam ediyor. Parti içerisinde kalarak mücadele etme yolları artık tükenmiş durumda. CHP, daha önce örneği görülmemiş bir şekilde oligarşik ve antidemokratik bir yapıya dönüştürüldü.”