Ekonomi

Petrol Nedir, Nereden Çıkar, Kullanım Alanları ve Petrol Rezervine Sahip Olan Ülkeler

Petrol Nedir, Nereden Çıkar, Kullanım Alanları ve Petrol Rezervine Sahip Olan Ülkeler

Petrol yirminci yüzyılın başından itibaren sahip olabilmek için savaş, strateji, sömürge gibi birçok yol ile elde edilmek istenen ve elde edildiğinde ekonomik açıdan büyük bir güç haline dönüşen ve kara elmas olarak adlandırılan bir yer altı kaynağıdır. Peki, bu kaynağı bulan ayrıştıran ve bu derece değerli olmasını sağlayan kimdir. Petrolün dünya üzerindeki etkileri nelerdir.

Dünya Petrol Tarihi

Petrol kelime kökeni olarak Latince bir kelime olup; taş ve yağ anlamına gelen petra ve oleum kelimelerinin köklerinin birleşmesinden türeyen bir kavramdır. İngilizce de petroleum olarak telaffuz edilir. Günümüzün en değerli yer altı madenlerinden biri olan petrol; propan, etan ve metan gazlarının oluşturduğu kimyasal bir madendir. Toprak altından çıkarıldığında ham petrol olarak nitelendirilen bu maden bir takım işlemlere tabi tutularak Gaz yağı, Fuel Oil, benzin ve Mazot yakıtları elde edilir. Tarihte ilk olarak dördüncü yüzyılda Çin de bulunduğu bilinen ve aydınlatma, ısınma amacı ile kullanılmaktaydı. Ignacy Lukasiewicz’in adındaki Polonya vatandaşı gaz yağı ile aydınlatan lamba yaparak Enerji anlamında bir dönüm noktası haline gelmiştir. Bu noktadan itibaren petrole olan ilgi her geçen gün artarak petrolün daha değerli hale gelmesi sağlanmıştır.  Mirzoeff isimli iş adamı 1861 yılında Azerbaycan Bakü civarında ilk petrol rafinerisini 1861 de kurarak tarihteki yerini almıştır.  19 yy sonlarında petrol ile çalışan motorun bulunması ile petrolün yaşamdaki önemi iki katına çıkmıştır.

Petrolün Oluşumu

Petrolün oluşumu tam anlamı ile bilinmez, milyonlarca yıl öncesinde denizler ile kaplı olan yer kürenin içerisinde bulunan hayvan ve bitkileri atıklarının zaman içinde çürümesi ile bunların yerin taban kısmında birikmesi ve deniz sularının çekilmesi ile artıkların üstlerin zaman içsinde kapanmış olabileceği düşünülmektedir. Sonrasında ise yer kürenin altında oluşmuş olan basınç ve sıcaklık ile petrolün oluştuğu düşünülmektedir. Zaman içinde var olan bu oluşum sayesinde yer kürenin altında sıkışmış olan petrol bazen yer altındaki geçirgen tabaklardan birikmekte bazen de çatlaklardan dışarı çıkmaktadır. Geçirgen tabaklarda birikmesine rezervuar ismi verilmektedir.

Petrol Çıkarma ve Arama

Petrol çıkartılacak olan bölgelerde çıkarma işlemi yapılmadan önce o bölge teknolojik olan aletlerin yardımı ile uzun süre izlenir ve gözlemlenir. Petrol çıkartma işlemleri oldukça maliyetlidir, petrol çıkartma işlemleri yapılacak olan bölgelerin ilk olarak karadan ve havadan fotoğrafları çekilir ve yerin yapısı ince detaylarına kadar incelenir. Yerin alt kısmından ve üst kısmından alınacak olan örneklere kimyasal çözümleme işlemleri yapılır. Sonrasında yerin alt kısmında oluşabilecek olan hareketlenmelere bakmak amaçlı dinamit patlatılır. Yapılmış olan çalışmalar sonucunda herhangi bir rezarvuar fark edilirse sondajlama ismi verilen işlem yapılması için gerekli olan petrol miktarı ölçülür. Ölçülen miktar petrolün yapılan maliyetini karşılamayacak durumda ise bu işlemlerin tamamına son verilir. Petrol miktarı fazla ise sondajlama işlemlerine başlanır ve yer altında bulunan kabuğun delinmesi amacı ile makineler kullanılır. Bu makineler umduğunuzdan daha ağırdır, bu özelliğinden kaynaklı olarak da yer kabuğunun kolay bir şekilde delinmesine olanak sağlar. Ayrıca rezervuara ulaşıldığında da var olan petrolün dışarıya doğru fışkırmasını engellemektedir. İran bölgesinde çıkarılmış olan 1980 yıllarında petrol yaklaşık olarak 350 metre yukarıya doğru fışkırmıştır. Rezervuara ulaşıldığında dışarı fışkırmaması için kuyu ağzına basınca dayanıklı olan kapaklar kapatılır.

Petrol

Petrol Rezervine Sahip Olan Ülkeler

Petrolün ölçülmesi için kullanılmakta olan ölçü varildir, 1 varil petrol 159 litre petrole denk gelir. 2004 yılında yapılan bir araştırma neticesinde en çok petrol rezervi olan ülkeler arasında;

  • Suudi Arabistan
  • İran
  • Kuveyt
  • Irak
  • Birleşik Arap Emirlikleri yer almaktadır.
  • 2004 yılında en çok petrol üretimi yapan ülkeler içinde ise;
  • Suudi Arabistan günlük 10,37 litre
  • Amerika Birleşik Devletleri günlük 8,69 litre
  • Rusya Federasyonu günlük 9,27 litre
  • Meksika günlük 3,83 litre
  • İran günlük 4,09 litre

Dünyada Bulunan Petrol Rezervleri Tükenir mi?

Petrol devamlı olarak harcanan ve yenilmez bir enerji kaynağı olduğundan kaynaklı olarak tükenir. 2002 yılından petrol rezervleri konusunda yapılmış olan bir araştırma sonucunda dünyaya 40 yıl boyunca yetecek kadar rezerv bulunduğu ortaya çıkmıştır ama yer kürenin altında halen keşif edilmeyi bekleyen birçok petrol yatağı bulunur.

Petrolün Kullanım Alanları ve Petrol Nereden Çıkar?

Petrol tüm dünya için enerji kaynağıdır, bundan kaynaklı olarak da her daim ihtiyaç duyulur. Petrol kullanım alanı açısından farklılıklar göstermektedir. Ham petrol kullanım alanı oldukça sınırlıdır ama petrol işlendikten sonra kullanım alanı da artış gösterir. Ham petrolün işlenmiş olduğu alana rafine ismi verilir ve petrol işlenmiş olarak;

  • Benzin
  • Jet Yakıtı
  • Lipit Petrol Gazı
  • Motorin
  • Fuel Oil
  • Asfalt alanlarında kullanılır

İlgili yazılar

Yorumlar - Yorum yapmak için tiklayin

YORUM BIRAKIN