Sağlık

Epidermis Nedir, Epidermisin Tabakaları Nelerdir?

Epidermis Nedir, Epidermisin Tabakaları Nelerdir?

Başlıklar

Epidermis Nedir

Epidermis, tıpkı bir pasta tabakası gibi katmanlı yapılardan oluşan derinin üzerindeki ilk katlardan biridir. Bu katmanın ardından subkutis ve dermiş tabakaları gelir. Daha çok hücre içeren Epidermis, 3 ile 5 arasında hücre tabakasından oluşur. Ellerde ve yakada, özellikle de ayak tabanı ve avuç içindeki deri katmanı daha kalındır. Parmaksı çıkıntılarla dolu olan ve Epidermis adı verilen ilk tabaka, yoğun bir bağ dokusundan meydana gelir. Epidermal hücreler ise daha fazla keratin ofilamentleri olan keratin ostilerden oluşmaktadır. Daha sonra Malpigi denilen katmana doğru uzanır. Dezmozomlar ise özel bağlantılar aracılığıyla etrafındaki diğer keratin ositlerle birlikte bağlanır.

Epidermis

Dezmozomun dikensi bir görünümü vardır ve dikdörtgen görünümünden sonra yassı hale gelir. Bu durumla birlikte zengin bir protein oluşumu görülür. Daha sonra keratin ositler diske benzer bir hale dönüştükleri zaman bu sürecin bir parçasını oluştururlar. %70’lik bir oranla bulunan suyun stratum korneumda %30’a kadar indirgenmesi sonucu, kimyasal olarak daha dirençli bir protein şeridi yerleşir. Epidermis mikroskobik olarak gözlemlendiğinde, çok katlı skuamöz epitel yapıda olduğu görülür. Epidermisin çok katlı yapıdaki hücresel sıralanışında, en dıştaki hücreler devamlı olarak vücut yüzeyinden kaybedilir, fakat derin katlarında bulunan hücreler de sürekli olarak çoğaldıklarından, epidermisin kaybedildiği hücrelere rağmen daima aynı kalınlığı ve yapısını korur.

Epidermisin kat kat olan epitel yapısında, derinde bulunan ve çoğalma yeteneğine sahip olan hücrelerin çoğu kolumnar türde, ortada bulunanlar küboid ve en dıştakiler de yassıdır. Derin katlarda yer alan kolon şeklindeki hücreler (kolumnar), deri yüzeyine doğru yer değiştirirken yassılaşır, çekirdeklerini kaybeder ve keratin adı verilen protein açısından oldukça zenginleşir. Keratin, mekanik etkilere dayanıklı ve su geçirmeyen bir proteindir. Epidermisin en dış kısmını oluşturan yassı epitel tabakaya pul (boynuzsu) tabaka adı verilir.

Bilhassa epidermisin keratinleşen bölümü vücudun her bölgesinde aynı kalınlıkta olmaz. Mesela, epidermisin keratinleşmiş katmanı ayak tabanında ve avuç içlerinde çok kalın olmasına rağmen, göz kapaklarındaki deride oldukça incedir. Derinin mekanik faktörlerden çok etkilendiği bölümlerinde keratinleşme de fazlasıyla artar. Ağırlık sporuyla uğraşanların avuç içlerindeki nasırlaşma, bu duruma verilecek bir örnektir. Epidermis kendi içerisinde 5 tabakaya ayrılır.

Epidermisin Tabakaları

Epidermisin en dışında stratum korneum tabakası vardır. Bu tabakadaki hücreler yassı (skuamöz-pul), çekirdeklerini kaybetmiş ve keratin bakımından oldukça zenginleşmişlerdir. Yukarıda bahsettiğimiz deri yüzeyinden devamlı olarak kaybedilen hücreler bunlardır. Stratum korneum tabakasının bariyer görevi bakımından büyük önem taşıyan diğer bir özelliği de, alt bölümde bulunan Epidermis hücrelerinin tersine daha fazla polaeseramid içermesidir. Bu özelliklerinden dolayı Epidermisin vücuttaki fonksiyonları da oldukça önemlidir. Organları bütün dış faktörlere karşı kollayan ve bu hususta neredeyse hiç zarar görmeyen tabaka olması sebebiyle bilim adamları tarafından en değerli fonksiyon olarak belirtilmiştir.

Epidermis Nedir

Stratum korneum tabakasının altında ise Stratum lusidum vardır. Bu tabaka ayak tabanı ve avuç içi derisinin epidermisinde yer alır. Bunun altında da stratum granülozum tabakası vardır. Buradaki hücrelerde keratin taneleri görülmeye başlar. Stratum granülozumun altında Stratum spinozum adlı tabaka bulunur. En altta da epidermisin en derin tabakası olan Stratum bazele bulunur. Spinozum ve bazele tabakalarının ortak adı stratum germinavitumdur. Epidermisin ilk altında bulunan derinin tabakası, epidermisten stratum bazale tabakasına kadar eldiven parmakları şeklinde uzantılar gösterir (dermiş papillary). Bu uzantılar epidermis ve dermiş tabakalarının birbirlerine sıkıca tutunmalarını sağlar ve böylece her iki tabakanın birbiri üzerinde kaymasına engel olurlar.

İlgili yazılar

Yorumlar - Yorum yapmak için tiklayin

YORUM BIRAKIN